هنر قلمزنی مثل همه هنرها دارای یک تعریف کلی و جامع میباشد و آن عبارت است از به منصه ظهور رساندن افکار ، ذهنیات و عواطف درونی انسان در قالب اجسام ، با این تفاوت که در سایر هنرها ابزار کار متنوعتر است در حالیکه در هنر قلمزنی هنرمند فقط با چند قطعه فولاد نسبت به خلق آثار خود اقدام میکند . هنر قلمزنی به معنای تزئین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس ، برنج ، طلا و نقره و به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم و ضربه چکش بر روی اجسام فلزی است ، مس به سبب نرمی و و شکل پذیری که دارد در هنر قلمزنی متداول تر از سایر فلزات است . از سوی دیگر به اعتقاد باستان شناسان و مورخان هنر ، مس نخستین فلزی است که در هنر قلمزنی و فلزکاری مورد توجه انسان قرار گرفت.

برای مشاهده محصولات قلمزنی اینجا کلیک کنید.

هنر قلمزنی یکی از رشته های هنرهای سنتی ایران است که میتوان به هنگام دسته بندی آن را در رده هنرهای صناعی و در گروه فلزکاری قرارداد . قلمزنی هنری والا و ارزشمند در فرهنگ سنتی و هنرهای معنوی ایرانیان است که به کمک ذوق و اندیشه هنرمند ایرانی به تاثیر از آداب ، سنن ، فرهنگ و مذهب در بیان آرا و عقاید ایرانیان به زیباترین شکل ممکن بر روی فلزات نقش بسته و در ادوار تاریخی رویدادها و تحولات گوناگون را پشت سر گذاشته و ماندگاری آن را به نسلهای بعدی منتقل کرده است.هنر قلمزنی روی فلز از این روی بیشتر مورد توجه هنرمندان است که فلز از دوام و بقای بیشتری نسبت به سایر اشیا برخوردار است . نقش مایه ها و نمادهای نقوش در ادوار تاریخی و فرهنگی گوناگون بر اساس دگرگونی های عقیدتی و فرهنگی متفاوتند و تحت تاثیر شرایط اجتماعی و فرهنگی تغییر میکنند و سیر تحول را به دنبال خود دارند . پیشینه قلمزنی به دوران سکاها یا سیت ها نسبت داده میشود که نژاد آریائی داشتند . کاربرد فلز به ویژه مس در ایران و خاور نزدیک به چند هزار سال پیش از میلاد میرسد ، در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد هنر و صنعت فلزکاری در نقاط گوناگون ایران بویژه در شمال و شمال غرب و حاشیه جنوبی دریای مازندران شکوفایی داشته است.از آثار مهم به دست آمده در این دوران جام طلای حسنلو است که درسال 1336 ه ش کشف شد و دارای نقوش برجسته چون خدایان سوار بر گردونه یا ارابه است . در هزاره اول پیش از میلاد فلز کاری و قلمزنی در ایران از رونق و اعتبار ویژه ای برخوردار بوده است و آثار با ارزشی از آن دوران به جای مانده که از آن جمله جامهای طلای مارلیک میباشد . در قرون اولیه اسلامی اعراب که خود هنر خاصی نداشتند هنر قلمزنی دوره ساسانی را مورد تقلید قرار داده و در سده های بعددر اثر علاقه هنرمندان ایرانی به مذهب و گرایش آنان به دین اسلام با تاثیر پذیری از آرا و عقاید اسلام در خلق آثار فلزی استفاده کردندازجمله با استفاده از خطوط کوفی در حکاکی آیات و احادیث و …. بر روی فلز جلوه بیشتری به هنر بخشیدند در دوران سامانیان هنر قلمزنی در اثر تبادلات تجاری به سایر ممالک اسلامی راه یافت آثار این زمان اکثرا از مس ، مفرق، آهن ، برنج و روی ساخته و تزئین میشد . از سده های اولیه تا قرون سوم و چهارم قمری اشیائ فلزی در ایران به سبک زمان ساسانی ساخته میشد در قرن چهارم هجری قمری به ساخت اشیای فلزی توجه بیشتری شد و ظروف به صورت ساده و بی پیرایه در زندگی مردم کاربرد یافت در این دوران به تدریج از نظر ساخت ، شکل و تزئینات در هنر قلمزنی اسلامی تغییراتی ایجاد شد و این هنر در دوران سلجوقی به اوج کمال خود رسید . هنر قلمزنی در اوایل دوران معاصر به ویژه از اوایل دوره پهلوی تاکنون دچار یکنواختی و تقلید صرف از سبکهای دوران سلجوقی و صفویه شده و بیشتر جنبه بازاری و تجاری به خود گرفته است. در سالهای اخیر حیات دوباره این هنر و زنده کردن سنن ارزشمند گذشته به همراه نوآوریهایی در آن مدیون تلاش هنرمندان چیره دست قلمزنی و تاسیس کارگاههایی در سال 1335 و انتصاب هنرمند شایسته مرحوم استاد محمود دهنوی به سرپرستی این کارگاه ها میباشد که جان تازه ای به این هنر والا بخشیده و گامی نو در توسعه و پیشرفت این هنر گرانقدر برداشته شده است.

به طور کلی به منظور خلق یک اثر هنری قلمزنی مانند یک کوزه ، بشقاب ، کاسه ، سنگاب و غیره دو گروه از هنرمندان این رشته باید روی اثر فوق کار کرده و آن را ابداع نمایند ، گروه اول به نام سازنده شناخته میشود ایشان کسی است که ورق خام مس ، برنج ، نقره و … را با هنر دستان خود و با استفاده از قیچی و چکش و ابزار ساده دیگر تبدیل به یک ظرف فلزی میکند . گروه دوم قلمزن نام دارد ، قلمزن کسی است که زیرساخت ابداع شده را از سازنده گرفته و با استفاده از ابزار ساده قلم و چکش نقوش مختلفی را روی فلز به تصویر میکشد حال ممکن است این اقدام به صورت برجسته کاری باشد یا تراش و یا انواع دیگر خلق آثار قلمزنی. در این بین هرچه ذوق و مهارت سازنده و قلمزن بیشتر باشد اثر ابداع شده شکیل تر و جذاب تر خواهد بود تا جائیکه امروزه برخی آثار هنرمندان قلمزنی آنقدر ذوق و سلیقه در آن بکار رفته که انسان را مات ومبهوت در لابلای نقوش نقش بسته بر روی فلز میکند. درپایان امید آن داریم که دست در دست هم تلاشی مضاعف کنیم تا بتوانیم این میراث گرانبها را همانگونه که از پیشینیان به ما رسیده است هر چه پربارتر به نسلهای بعدی منتقل نمائیم.

شرکت تعاونی قلمزنان و سازندگان فلزات اصفهان در مهرماه 1347 توسط جمعی از هنرمندان پیشکسوت زمان خود در اداره ثبت شرکتهای اصفهان تحت شماره 870 به ثبت رسید هدف از تاسیس شرکت اولا تهیه مواد اولیه مورد نیاز سازندگان و قلمزنان از جمله ورق مس و غیره بوده و ثانیا پس از ابداع آثار اعضای شرکت به فروش رساندن این آثار در بازارهای داخلی و خارجی از اهداف تاسیس شرکت بوده است.در بیش از نیم قرن فعالیت این شرکت اکثر هنرمندان اصیل و چیره دست این رشته از صنایع دستی به عضویت این شرکت درآمده اند که البته از حدود 330 نفر اعضای شرکت حدود نیمی از آنها به رحمت خدا رفته اند ولی در حال حاضر اعضای شرکت اکثرا از استادکاران و هنرمندان چیره دست این شاخه از صنایع دستی میباشند.

البته در سالهای اخیر شرکت تعاونی قلمزنان و سازندگان فلزات اصفهان خود را محدود به رشته صرفا قلمزنی نکرده و در زمینه تولید سایر صنایع دستی اصفهان از جمله مینا ، مینیاتور ، خاتم ، سفره های قلمکار ، ملیله و غیره به فعالیت پرداخته است.

کلیه تولیداتی که از کانال این شرکت چه به صورت حضوری و چه به صورت اینترنتی و از طریق فضای مجازی به فروش میرسد همگی طی چند مرحله از نظر کیفیت اثر مورد بازرسیهای مختلف قرار میگیرد و در صورت تائید از هر نظر به معرض فروش گذاشته خواهد شد.

از نظر قیمت آثار تولیدی از آنجائیکه تولید کنندگان خود مستقیما عضو شرکت هستند و هیچ گونه واسطه ای در این بین وجود ندارد به جرات میتوان گفت که قیمت محصولات قابل مقایسه با قیمتهای مندرج در ویترین مغازه ها نبوده و به مراتب کمتر است چرا که هدف شرکت تعاونی این بوده که تولیدات با کیفیت مطلوب را با قیمتی مناسب در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد.

درآخر امیدواریم با تلاش این مجموعه حداکثر رضایتمندی را برای مشتریان خود فراهم آوریم …. انشااله